Lojistik; bir ürünün ilk üreticiden son tüketiciye kadar olan nakliye, depolama, gümrükleme, ambalajlama, dağıtım gibi tüm süreçlerini ifade eder. Bir başka tanımla lojistik; doğru ürünü, doğru yerde, doğru zamanda, doğru miktarda, doğru şekilde, doğru kalitede, rekabetçi bir fiyatla sağlamaktır. Dünyanın en büyük lojistik organizasyonu olan Tedarik Zinciri Uzmanları Konseyi’nin tanımıyla lojistik; “Müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda hizmetler de dahil olmak üzere tüm ürünlerin ve ilgili bilgilerin çıkış noktasından varış noktasına kadar etkili ve verimli bir biçimde taşınması ve depolanması için gerekli prosedürleri planlama, uygulama ve denetleme sürecidir.

Türkiye’nin lojistik alanında Dünyadaki yeri

Türkiye dünya lojistik liginde 160 ülke arasında 30'uncu sıradadır.

Dünya Bankası uzmanları ve Finlandiya'daki Türk Ekonomi Okulu işbirliğiyle hazırlanan 'Rekabete Bağlantı - Küresel Ekonomide Ticaret Lojistiği' raporunda yer alan  2019‘a ait lojistik performans endeksleri ve göstergelerine göre Lojistik Performans Endeksi'nde ilk 10 sırayı Almanya (4.12 puan), Hollanda, Belçika, İngiltere Singapur, İsveç, Norveç, Lüksemburg, ABD ve Japonya aldı. Türkiye ise 3.50 puan ile ölçülen 160 ülke arasında 30'uncu sırada yer aldı. Türkiye'nin önceki Lojistik Performans Endeksleri'nde en iyi performansı 26'ncılık, en kötü performansı 35'incilik olmuştu.

  Türkiye’de lojistik sektörünün hacmi

Türkiye'de son 5 yılda yüksek oranlarda büyüyen lojistik sektörünün hacmi 52 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin toplam ciroları da yıllık ortalama yüzde 30’luk artışla 15 milyar dolara çıktı. Büyümeye paralel olarak, sektörün yapısında önemli değişimler de yaşanıyor. Bu değişimin en büyük göstergesi ise şirket sayısındaki azalma ve rekabetin yönü. Önümüzdeki birkaç yıl içinde sektör büyümeye devam ederken, şirket sayısı azalacak. Birleşme ve satın almalarla yaşanacak bu azalma sonucunda da rekabet fiyat odaklılıktan, teknoloji odaklılığa geçecek. Sektörün 2022 yılında da 120 milyar doların üzerinde bir potansiyele ulaşılacağı ön görülmektedir.

Türkiye’nin lojistik kapasitesi

Türkiye kapasitesinin sadece yüzde 13'ünü kullanıyor
16 Trilyon dolarlık ticaret hacmine sahip dünya ekonomik pazarında, lojistik hacim ortalama 6,4 trilyon doları (% 40) civarında bulmaktadır. Küresel lojistik pazarlar Amerika, Avrupa ve Asya Pasifikten oluşan bir birine eşit Pazar büyüklüğüne sahip üç büyük bölgeden oluşmaktadır. Ülkemiz, bugün itibarı ile 50-60 milyar dolarlık (dünya lojistik hacminin yaklaşık yüzde biri) bir lojistik kapasiteye sahip bulunmaktadır. Bu kapasite içerisinde kullanılan değer ise yıllık ortalama 6-8 milyar dolar civarında bulunmaktadır. Diğer bir ifade ile kapasitenin yalnızca % 13’ünün kullanılmaktadır.

Türkiye’nin lojistik sektörüne yatırımı

Türkiye’nin Lojistik faaliyetlere yaptığımız yatırım gelişmiş ülkelerden 10 kat daha az. Bugün dünya ekonomisinde gelişmiş ülkelerin lojistik faaliyetler için yapmış oldukları harcamaların GSMH’nin içindeki payı ortalama % 1,5-2 arasında yer almaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde % 0,2 ile % 0,5 arasındadır. Bu oran Türkiye’de ise, % 0,3 civarındadır. Ülkelerin toplam yıllık yatırımları içerisindeki lojistik yatırım payları ise, gelişmiş ülkelerde % 15-40 arasında seyrederken, gelişmekte olan ülkelerde bu oran % 2-5 arasında kalmaktadır. Türkiye de bu oran yıllık % 3’tür.

Sunum: RAYKON- ÜRÜN ÖCEL

Not: Bu çalışma  Maksder eğitim çalışmaları kapsamında

Raykon Global Lojistik firmasından Ürün Öncel tarafından gerçekleştirilmiştir.