Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmayacağını belirleyecek referandum için nefesler tutuldu. Ne politikacılar ne yatırımcılar ne de iş adamları sandıktan ne çıkacağını bilmiyor. Güvenilirliği son zamanlarda tartışılan kamuoyu araştırmaları farklı sonuçlar veriyor. Financial Times gazetesinin yaptığı son anket Brexitçilerin yüzde 45, AB’cilerin yüzde 44’te olduğunu söyledi. YouGov anketinde Brexit’çiler yüzde 51, birlikte kalmak isteyenler yüzde 49’ken, İngiliz politika profesörü John Curtice “Yüzde 50- 50 bir referandum olacak. Sonucu tahmin etmek imkansız” diye konuştu. 

Brexit’in euro üzerinde yapacağı etkiyi tam öngörmekte zorlanan uzmanlar perşembe günü gerçekleşecek referandum hem İngiltere’nin, hem AB’nin kaderini değiştirebileceğini belirtiyor. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı Avrupa ekonomisinde Brexit kaynaklı yaşanacak herhangi bir kriz, dolaylı olarak bizi de etkiliyor olacak. AB ekonomisinde işsizlik uzun bir süredir yüzde 10 seviyesinde, enflasyon Avrupa Merkez Bankası’nın çabalarına rağmen yükselmiyor, büyüme ve yatırımlar cılız. 

Soros: Pound için Kara Cumartesi olacak 

Önceki akşam BBC televizyonlarında Brexit temalı son canlı münazara gerçekleşti. Büyük münazara gecesinde birlikte kalma ve çıkma kampanyalarının liderleri olabilecek sonuçları tartıştılar. Ünlü yatırımcı George Soros da Kara Cumartesi uyarısı yaparak seçimden Brexit çıkarsa poundun yüzde 20’den fazla değer kaybedeceğini yazdı. Euro paritesine yaklaşması beklenen pound’un Birleşik Krallık ihracatçısına ise geçmişteki gibi faydası olmayacağını belirten Soros, “1992’de Döviz Kuru Mekanizması’ndan çıktığında ülkenin ekonomik durumunun çok daha iyiydi. İngiltere 1992 ve 2008’e kıyasla, mevcut halde çok daha büyük bir cari açığa sahip. Faizler o zaman yüzde 10’dan yüzde 5.5’e düşürülmüştü ama şimdi zaten yüzde 0.5 seviyesinde” diye konuştu. 

Marine Le Pen ‘Frexit’ kampanyası yapacak 

Uzmanlara göre daha büyük risk ise Avrupa’nın her yerinden çatlak seslerin büyüme ihtimali. Brexit seçiminin ardından sonuç ne olursa olsun, yeni bir Avrupa anlaşması yapılması konuları da tartışılmaya başlandı.The Wall Street Jorunal’da yer alan bir haber üye ülkeler arasında en fazla AB yanlısı seçmenin Polonya’da bulunduğunu, Almanya’da bu oranın yüzde 50’ye gerilediğini, Fransa ve Yunanistan’da sırasıyla yüzde 39 ve yüzde 27 gibi düşük seviyelerde olduğu belirtiliyor. Fransa’da aşırı sağ Marine Le Pen’in ‘Frexit’ tartışmalarını cumhurbaşkanlığı yarışının merkezine koyması ve destekçilerini bu mesajla artırması bekleniyor. 

Herhangi bir Avrupa Birliği üyesinin birlikten ayrılma sürecini belirleyen Lizbon Anlaşması’nın hükümlerine göre AB’den ayrılmak isteyen ülke iki yıl önceden belirtmeli. Belirtilen tarih itibariyle müzakere süreci başlıyor. İki yıl içinde anlaşma olmasa dahi ülkenin çıkışı tamamlanıyor.

Türkiye'nin ihracatına etkisi dolaylı ama sert olur

Britanyalılar bugün sandık başında ülkelerinin AB üyeliğini oylarken, süreci Türk ihracatçılar da yakından izliyor. Türkiye’nin Birleşik Krallık’a ihracatı geçen yıl 10.5, ithalatı ise 5.5 milyar dolar olmuştu. Uzun yıllar Türkiye dış ticaret fazlası verdiği tek AB ülkesi olan Birleşik Krallık’ın Türkiye’nin ihracatı içindeki payı yüzde 7.3, ithalatı içindeki payı ise yüzde 2.7 düzeyinde. Bu yılın ilk 5 ayında da Türkiye’nin Birleşik Krallık’a yaptığı ihracat yüzde 3.6 artarak genel ihracat performansının üstünde performans gösterdi.

Türkiye, ada ülkesi ile ticaretini Gümrük Birliği kapsamında gerçekleştiriyor. Olası bir ayrılma durumunda krallığın AB ile ilişkilerinin nasıl yürüyeceği, ticaret anlaşmalarının ne düzeyde yürürlükte kalacağı konusunda belirsizlikler var. En olası senaryo Birleşik Krallık ile AB’nin STA imzalaması. Bu durumda Türkiye de eş zamanlı olarak STA görüşmelerine başlamak zorunda. Avrupa ülkeleri resesyona girebilir Brexit’in Türkiye ekonomisi ve ticareti üzerindeki en önemli etkisi bölge ülkelerin ekonomilerine vereceği zarar üzerinden görülecek. Birçok uluslararası kurum Brexit halinde Avrupa ve İngiltere ekonomilerinin resesyona girmesini bekliyor. Bu da Türkiye’nin en önemli ticaret partnerlerine yapacağı ihracatta ciddi bir düşüş tehlikesini artırıyor. Öte yandan Brexit’in euroyu baskılaması Türk mallarının kıtadaki rekabetçiliğini olumsuz etkileyebilir.

 “Tüm dünya gibi biz de etkileniriz”

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi de Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasının tüm dünya ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri olacağının altını çizerek, “Türkiye’nin bundan etkilenmemesi imkansız. Avrupa ve diğer bölgelerle birlikte Türkiye’nin ticareti ve ekonomisi üzerinde kendini hissettirecektir” dedi. Büyükekşi, bununla referandum sonucu ayrılma kararının çıkmasını beklemediklerini, dolayısıyla Türkiye açısından bir risk görmediklerini söyledi. DEİK/ Türkiye-İngiltere İş Konseyi Başkanı Remzi Gür de referandumdan AB’de kalma kararı alınmasını beklediğini, bununla birlikte çıkış durumunda Türkiye’nin ticari ve stratejik bir kaybı olmayacağını ifade etti.

Oy kullanma işlemi başladı 

İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ın AB üyeliğinin oylandığı referandumda, oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de (TSİ 09.00) başladı. Sandıkların saat 22.00’de (TSİ 00.00) kapanacağı referandumda, sonucun cuma sabahı netleşmesi bekleniyor.